ARKADIUSZ PEISERT, Społeczeństwo obywateli? Obywatelskość w procesie cywilizowania (2018, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego)
26 listopada 2020 (czwartek/ZOOM https://us02web.zoom.us/j/81598525796?pwd=MnAwaFRZWUdvamdCRGZNQ1Y4eHlVUT09), 10:00-11:30
Książka Arkadiusza Peiserta (1978-2019) przedstawia niezwykle ciekawą i udokumentowaną dyskusje wokół obywatelskości jako części obszernego procesu cywilizowania jednostki oraz społeczeństwa. Jest to studium przypadku tego procesu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej na podstawie obserwacji rozwijającej się działalności obywatelskiej na poziomie lokalnym w Polsce. W swojej książce, Peisert dokonał zarówno abstrahowania aparatu pojęciowego w celu badania zjawisk takich jak obywatelskość – główne role odkrywa tu teoria Eliasa i teoria ugruntowana. Autor dokonał również głębokiej analizy rozwoju lokalnej obywatelskości w Polsce poprzez opis działania rad dzielnic miejskich, stowarzyszeń dzielnicowych, rad sołeckich i innych wybranych ruchów na rzecz jakości życia w przestrzeni lokalnej.
Jest to książka bogata w idee dotyczące mechanizmów cywilizowania jak emancypacja ideologiczna oraz polityczna od reżymu komunistycznego, w naszym regionie. Dotyczy także mikro-mechanizmów negocjacji podczas zebrań i posiedzeń rad oraz uczenia się nowego trybu organizacyjnego i zarządzania spotkaniami. Główna idea określająca punkt wyjścia do proponowanej debaty to obserwacja Peiserta mówiąca, że obywatelskość lokalna jest raczej ograniczona i unika formy społeczeństwa obywatelskiego z wyjątkiem sytuacji sprzeciwu i mobilizacji wobec uznanych za niekorzystne decyzji samorządów.
Według słów autora:
Obywatelskość coraz częściej rozwija się nie dzięki, ale pomimo działalności samorządu terytorialnego, w związku z tym pojawia się pytanie o to, czy i na ile funkcję „cywilizującą” pełnią lokalne relacje gospodarcze, społeczne i przestrzenne (Peisert, s. 211)
Proponujemy, aby połączyć te rozważania z aktualnymi dyskusjami dotyczących wymiaru normatywnego dzisiejszych protestów oraz ruchów społecznych – jak te wobec polityki aborcyjnej państwa mające miejsce obecnie w Polsce. Jaka jest funkcja cywilizująca relacji epistemologicznych oraz normatywnych? Jakie są konsekwencje faktu, że te relacje są sprzeczne i budzą dylematy oraz nakładają się z innymi tematami i problemami? Jakie inne relacje mogą być włączone do wyjaśniania obecnej sytuacji z perspektywy procesu cywilizowania: relacje płci, religijne, technologiczne?
Patronat: Polskie Towarzystwo Socjologiczne
Moderator: dr hab. Adriana Mica (Uniwersytet Warszawski), dr hab. Dorota Rancew-Sikora, prof. UG (Uniwersytet Gdański)
Dyskutanci: dr hab. Marta Bucholc (Uniwersytet Warszawski), dr hab. Michał Kaczmarczyk, prof. UG (Uniwersytet Gdański), oraz prof. dr hab. Aleksander Manterys (Uniwersytet Warszawski).